13 сентября, 2022 - 15:32
Жомакълы Малкъар тарында айлана турсанг, кёп сейир затлагъа жолугъаса. Аладан бирини юсюнден айтайым.
Кёп болмай Огъары Малкъаргъа барыргъа тюшеди. Анда къаршы жууукъларым Хасауланы Абдулла бла Исхакъ Чайнашкы сууну сол жанында, ариу кюнлюм бетде сыртны башында уллу тёртгюл таш болгъанын айтадыла да, мени ары элтедиле.
Жолубуз ёр-сюрен барады. Сыртны бир кесегине чыкъгъандан сора, машинабызны тохтатып, аны жол жанында къоябыз. Сора сырт бла бираз энишге тюшебиз. Таш алайдады. Жанлары адам къолу бла жоннганча сыйдамдыла, тюздюле. Жанындан къарасанг, биреу келтирип орнатханнга ушайды. Тюбюню бир жаны жерге жетмейди.
Кеси да бираз сёдегей турады. Жауун жауса, юсюнде тамычы къаллыкъ тюйюлдю. Бийиклиги уа юч метр чакълыды. Энине тёрт, узунлугъуна он метр болады.
Биз аны башына миндик. Аны бир мюйюшюнде, адам къолу тиймей, кеси аллына ишленнген чунгурчукъ барды. Аны ичинде челек чакълы суу жыйылыпды. Ингир ала аны кетерип, чунгурчукъну сыйпап, къургъакъсытып кетсенг, эрттенликге биягъы аллай бир суу жыйылады.
Ташда суудан чыпчыкъла, башха къанатлыла да иче болурла, ала да кёп къоратмайдыла. Былай къарагъанда, бир кечеге чунгурчукъ суудан тола эсе, экинчи кюн, андан да кёп болуп, башы бла саркъыргъа керек эди. Алай а болмайды. Суугъа тиймей тургъанлыкъгъа, аны юсюне къошулмайды. Дайым бир тюрсде турады.
Муну атына Губус таш дейдиле. Баззаны Губус Ташы деп да айтадыла. Базза уа ким болгъанды? Аны юсюнден элде быллай таурух жюрюйдю.
Онбир-онеки тёлю мындан алда Огъары Малкъарда Атабийланы Базза деп биреу жашагъанды. Аны сол къолунда губуслары болгъанды. Ол аланы тюплерин халы бла къысдырып, алай бла кетерип болгъанды. Алай ала жангыдан ёсгендиле.
Бир кече Базза тюш кёреди. Анда анга бир акъсакъал былай айтады: «Алгъын жашагъан юйюгюзню баш жанында уллу тёртгюл таш барды. Аны башына чыгъып, сууу бла къолларынгы жуу». Базза ол айтханлай этеди. Сора, бираздан жашны юсюнде губуслары кетедиле. Андан бери анга Баззаны Губус ташы дейдиле.
